Toon items op tag: CONTRACT

Door de coronacrisis worden veel orders afgebeld door handels- partijen. Royal FloraHolland waarschuwde begin april op haar website dat kopers en telers niet in een loopgravenoorlog moeten belanden. Heel vaak wordt dan gezegd dat de coronacrisis voldoende reden is om ‘overmacht’ aan te voeren. Maar is dat ook zo? Een aantal vragen en antwoorden rond deze materie.
Luitzen van der Sluis van advocatenkantoor DVDW staat veel telers bij, die te maken hebben met annulering van orders door corona. “Telers kunnen door de crisis hun bloemen en planten helaas niet altijd kwijt. Door de coronacrisis wordt niet altijd een goede inschatting gemaakt van de (on-)mogelijkheden voor afname en eindafzet. Handelspartijen mogen het risico dat hun eindklant niet afneemt, niet zomaar afwenden op hun leveranciers. Tenzij daar specifieke afspraken over zijn gemaakt.”

Afnemen en betalen
Als een Nederlandse handelaar bij een teler inkoopt, dan moet hij volgens advocaat Van der Sluis twee dingen doen. Afnemen en betalen. Tenzij anders is afgesproken, staat de teler volledig buiten de relatie met de eindafnemer van de handelaar. De overeenkomst blijft te allen tijde gelden tussen leverancier en afnemer. Als een afnemer een order wil annuleren, dan moet gekeken worden wat de partijen zijn overeengekomen in hun contract. Als er geen annuleringsmogelikheid is opgenomen in het contract, dan kan de afnemer niet zoveel, want het uitgangspunt blijft dat overeenkomsten moeten worden nagekomen.
Als een afnemer zegt dat het door de crisis komt, wordt al snel gesproken over overmacht. Maar dat is volgens Van der Sluis eigenlijk alleen een ’excuus’ om schadeplichtigheid te voorkomen. ,,Het betekent niet dat de afnemer geen verplichtingen heeft. Bovendien is het vaak helemaal niet van toepassing, want daarvoor moet het nakomen van het contract zo goed als onmogelijk zijn. De handelaar kan zijn verplichtingen nakomen, en moet dat ook doen.”

Annulering uit Nederland
Perk- en potplantenkwekerij Meerlos kreeg rond 20 maart meerdere annuleringen van exporteurs met eindklanten in landen met een totale lockdown; er was in die situaties duidelijk sprake van overmacht en dus een gegronde reden om de order te annuleren. Marianne van der Meer: ,,We kregen echter ook een annulering van een exporteur met een Nederlandse eindklant. De exporteur gaf als reden het coronavirus. Omdat Nederland niet in een lockdown verkeerde, gingen wij niet akkoord met deze annulering. De klant hield in eerste instantie voet bij stuk, waarna wij contact hebben opgenomen met de afdeling Order- en Risicoadvies (ORA) van Royal Holland om juridisch advies in te winnen.”
Marianne van der Meer, Pot- en perkpiantenkwekerij Meerlos:
‘Je wil de relatie met je klant goed houden, maar Je moet ook opkomen voor je bedrijfsbelang’
Na overleg heeft de kwekerij een e-mail opgesteld om formeel te maken dat ze niet akkoord ging met de annulering. Daarop volgde een opening voor gesprek, ,,De exporteur vond de situatie net zo vervelend als wij en was zeer bereid om mee te denken over een passende oplossing. Het was voor ons een duivels dilemma; enerzijds wil je de relatie met je klant goed houden, maar anderzijds moet je opkomen voor je bedrijfsbelangen in deze moeilijke tijd. We zijn blij dat we gezamenlijk tot een oplossing zijn gekomen, met hulp van de afdeling ORA.”

Afspraak is afspraak
Peter Steenbergen, advocaat in de Bollenstreek, behandelt een aantal zaken van telers die problemen met annuleringen hebben. ,,De basis van de afspraken is het contract. Afspraak is afspraak! Als er al gekocht is dan moet er betaald worden. Zo maar de levering afzeggen en ook niet betalen, dat kan niet. Zelfs als de afnemer niet geleverd wil krijgen, dan moet hij nog betalen. Die betaling kun je afdwingen. Kijk altijd naar de algemene voorwaarden die zijn afgesproken. Is er bijvoorbeeld wel sprake van overmacht? Vaak geldt dat voor afnemer en leverancier. Dan zal er toch een oplossing moeten komen. Natuurlijk is het ook van belang om hier commercieel mee om te gaan vanwege de langetermijnrelatie. Maar in principe heb je recht op betaling."
Steenbergen vindt het vrij amateuristisch als er weinig tot niets op papier staat. Dat maakt het voor telers soms lastig. “Dan is de vraag: hoe sterk sta jij in je schoenen, en hoe hard heb je het geld nodig? De Lidls van deze wereld hebben een enorme macht. Die kunnen telers onder druk zetten. Dat heet commerciële macht.”
Ook Van der Sluis ervaart dat veel afspraken mondeling zijn, waardoor het lastig zaken doen is. “We zien veel partijen in de sierteelt die al decennialang zaken met elkaar doen. Het gebrek aan vastlegging in de sierteelt begint sommige bedrijven nu wel op te breken. Ik zie contracten variëren van wekelijkse afspraken vastleggen in een e-mailtje tot een eigen modelovereenkomst. Er zijn ook contracten die gebaseerd zijn op de voorwaarden van Royal FloraHolland, bijvoorbeeld met de zogenoemde ‘Connect voorwaarden’.”
Peter Steenbergen, advocaat in de Bollenstreek:
‘Hoe sterk sta je aan in Je schoenen, en hoe hard heb je het geld nodig?’

Overmacht
Van der Sluis meent dat telers al snel aan de goede kant van het gelijk staan. ,Waar je wel mee te maken krijgt, zijn situaties waarin nakoming écht onmogelijk wordt; zoals een verbod van overheidswege of een gedwongen bedrijfssluiting. Dan kan een partij zich wel op overmacht beroepen.”

TEKST Rianne Nieuwenhuize en Arie-Frans Middelburg
Vakblad voor de Bloemisterij 18 [2020]