Het recht van de sterkste

            Geld en macht stinkt niet?

Wij hebben een ingewikkeld rechtstelsel. De natuur heeft het eenvoudiger geregeld. Daar geldt het recht van de sterkste. Heel simpel: kom je als beer ter wereld, dan win je het van een konijn. Dus als Flappie Bruintje tegenkomt, heeft hij geen rechten. Flappie zal het hazenpad moeten kiezen.

Stel dat het konijn gebruik zou kunnen maken van ons rechtstelsel? Dan geldt het recht van de sterkste dus niet. Iedereen is immers gelijk voor de wet. Toch? Dacht het niet!

Een stinkend zaakje

Het komt helaas dagelijks voor dat de beer wint, terwijl het konijn gelijk heeft. Zelfs de Nederlandse overheid (de grootste beer) maakt zich hier regelmatig schuldig aan. Bijvoorbeeld bij het gebruik van speurhonden in strafzaken. Deze honden zijn getraind om de geur van wapens, kleding en slachtoffers te linken aan potentiële verdachten. Op dit bewijs zijn ongeveer tweeduizend personen veroordeeld. Professor Jan Frijters heeft de onbetrouwbaarheid van de geurproef aangetoond. Hij heeft zelfs bewezen dat de hondengeleiders veelvuldig met de proeven hadden gesjoemeld om verdachten veroordeeld te krijgen. Het duurde acht jaar voordat de overheid dit heeft toegegeven en is gestopt met de geurproeven. De veroordeelden ‘mogen’ een herziening van hun zaak aanvragen. Maar de sjoemelende hondengeleiders worden niet vervolgd. De hele zaak wordt stil gehouden. Over machtsmisbruik gesproken.

In de mangel

Niet alleen de overheid maakt zich schuldig aan machtsmisbruik. In juridische geschillen zie ik soms dat grote bedrijven en instellingen, die niet in hun recht staan, hun kleinere tegenpartijen in de mangel proberen te nemen. Samen met even zo grote advocatenkantoren trekken ze alle juridische registers open. Het gevolg is een overkill aan procedures, stukken, beslagen en andere maatregelen. Met heel veel kosten. Zo proberen de grote spelers hun macht te gebruiken om onder hun contractuele (betalings)verplichtingen uit te komen. Ze willen perse winnen, gelijk of niet. Dit kan een kleine ondernemer lamleggen en zelfs leiden tot een faillissement. Een rechtszaak kost heel veel tijd en geld en het is een grote geestelijke belasting. Dat gaat allemaal ten koste van zijn bedrijfsvoering. En hij raakt die grote onderneming ook nog eens kwijt als klant.

David kan winnen van Goliath

Mijn complimenten voor de vechters onder de ondernemers en consumenten, die vinden dat hun recht moet zegevieren. Het principe is ook wat waard. Als je gelijk hebt wil je ook gelijk krijgen. En dat is echt niet kansloos. Regelmatig kent zo’n gevecht een ‘happy en fair end’. Dan moet Goliath alsnog zijn wonden likken en betalen. En David kan zichzelf recht in de spiegel aankijken omdat hij niet is gezwicht voor het grote geld en het machtsmisbruik.

De wetgever zou de Davids van deze tijd wel wat meer mogen helpen. Bijvoorbeeld door niet te bezuinigen op de gefinancierde rechtsbijstand. En door te regelen dat Goliath, als die ten onrechte heeft geprobeerd David ‘kapot te procederen’, 100% van zijn kosten moet vergoeden.

Zo komt het recht van de sterkste toe aan diegene met het sterkste recht!